عایق

عایق بندی با انواع عایق در برابر عوامل مختلف از جمله صوت، رطوبت و انرژی در دنیای امروز بسیار اهمیت دارد. عایق بندی باید به کمک ماده عایقی انجام گیرد که برای مقابله با هر یک از موارد یاد شده مناسب باشد. به طور کلی، عایق به ماده ای گفته می شود که از انتقال حرارت، صوت و یا رطوبت از یک نقطه به محل دیگر پیشگیری می کند. جنس هر عایق می تواند متفاوت باشد و همین مساله خواص آن را تعیین می نماید.

عایق بندی با انواع عایق در ساختمان های مختلف قابل انجام است. برای مثال، یک استخر نیاز به عایق بندی رطوبتی دارد. در حالی که یک ساختمان مسکونی باید از نظر صوتی، حرارتی و رطوبتی عایق بندی شود.

انواع عایق مانند عایق صوتی ، عایق حرارتی و عایق رطوبتی  ممکن است از مواد مختلفی ساخته شوند. برای مثال، عایق های حرارتی می توانند از جنس هایی نظیر فایبرگلاس و پشم شیشه تولید شوند. در نتیجه عملکردهای مختلفی هم خواهند داشت. بنابراین، در صورت نیاز به انجام انواع عایق بندی لازم است بهترین جنس برای عایق را انتخاب کنیم. این کار از طریق مشورت با کارشناسان و مهندسین بهترین نتیجه را خواهد داد.

عایق چیست؟

به هر ماده ای که از انتقال انرژی، صوت، آتش و رطوبت جلوگیری به عمل آورد، ماده عایق گفته می شود. جنس عایق ها با یکدیگر تفاوت دارد. به طوری که امروزه در صنعت، انواع مواد عایق با کاربردهای مختلفی وجود دارند. نحوه عایق بندی با انواع عایق به هدف افراد از عایق بندی بستگی دارد. برای مثال، بهترین نوع عایق حرارتی ، عایقی است که در ساخت آن منافذ هوا نیز وجود داشته باشد.

عایق بندی با انواع عایق در داخل و خارج از ساختمان قابل انجام است. اما انتخاب بهترین نوع عایق برای محیط داخل و خارج باید بر اساس کاربرد آن انجام گیرد.

عایق بندی با انواع عایق گرمایی و حرارتی برای کنترل دما

رایج ترین و شناخته شده ترین نوع عایق بندی با انواع عایق، مهر و موم کردن محیط از  نظر اتلاف حرارت و انرژی است. این مساله چنان شناخته شده است که اکثر افراد با شنیدن نام عایق بندی به یاد عایق بندی حرارتی می افتند. برای عایق بندی حرارتی یک ساختمان لازم است هر قسمتی که می تواند منجر به هدر رفتن انرژی و گرما شود را با مواد عایق پوشاند. دیوارهای داخلی و خارجی و سقف اصلی ترین مواردی هستند که باید با عایق مناسب پوشانده شوند. استفاده از عایق بندی با انواع عایق برای جلوگیری از انتقال گرما از داخل به بیرون ساختمان در فصل سرد و یا از بیرون به داخل در فصل گرم، نقش مهمی در کاهش هزینه های انرژی و سوخت دارد.

ایده ای که عایق بندی حرارتی ساختمان بر اساس آن اجرا شده، بسیار ساده است. در واقع، ما یک سطح را عایق بندی می کنیم تا یک طرف از آن سطح، گرم تر از طرف دیگر آن باشد. طبیعی است که با توجه به تغییر فصول در یک کشور چهار فصل نظیر ایران، باید عایق بندی با انواع عایق حرارتی به صورت فعال و غیرفعال قابل استفاده باشد. این در حالی است که اگر در منطقه ای زندگی می کنید که تمام فصول سال سرد و یا گرم باشد، باید نوع عایق استفاده شده متناسب با اقلیم منطقه طراحی گردد.

عملکرد عایق بندی با انواع عایق چگونه سنجیده می شود؟

انجام عایق بندی با انواع عایق حرارتی باید منجر به کاهش انتقال گرما و حرارت بین محیط ها شود. اما از کجا بدانیم که بهترین نوع عایق حرارتی را انتخاب کرده ایم؟ در بحث ساخت و طراحی انواع عایق، یک پارامتر معیار با نام R-Value در نظر گرفته می شود. این پارامتر میزان کیفیت عایق و توانایی آن در پیشگیری از انتقال حرارت را نشان می دهد. هر چه مقدار R-Value بزرگتر باشد، با عایق حرارتی بهتری سروکار خواهیم داشت.

عایق بندی با انواع عایق صوتی برای جلوگیری از انتقال صدا

نوع دیگری از فرایند عایق بندی با انواع عایق، شامل عایق بندی با عایق های صوتی است. این کار برای محیط هایی که به سر و صدا حساس هستند، اهمیت ویژه ای دارد. یک استودیوی موسیقی به یک محیط ساکت نیاز دارد و از سوی دیگر نباید صدا از آن به بیرون منتقل شود. بنابراین، بهتر است تمامی دیوارها و سقف یک استودیو از طریق عایق بندی با انواع عایق صوتی حفاظت شود. البته امروزه در بسیاری از ساختمان های تجاری و مسکونی مدرن نیز از روش عایق بندی با انواع عایق صوتی نیز استفاده می شود.

برای داشتن آرامش و سکوت در محیط های پر ترافیک و شلوغ، مناطق صنعتی، فرودگاه ها و خطوط قطار نیز بهتر است ساختمان های مسکونی با این روش، عایق بندی صوتی شوند. حتی برای ساختمان های چندین طبقه، به منظور پیشگیری از انتقال صدا بین طبقات می توان کف هر طبقه را نیز عایق بندی نمود.

در ساخت دیوارهای داخلی یک ساختمان نیز می توان از عایق بندی با انواع عایق استفاده نمود. این کار به انتقال صدا از اتاق نشیمن به اتاق خواب جلوگیری خواهد کرد.

آیا امکان عایق بندی با انواع عایق حرارتی و صوتی به صورت همزمان وجود دارد؟

انجام عایق بندی با انواع عایق حرارتی و صوتی می تواند به طور همزمان تاثیر بر هر دو مورد داشته باشد. به این معنا که در بسیاری از موارد انجام عایق بندی حرارتی می تواند از انتقال صوت نیز تا حدودی پیشگیری کند؛ البته عکس این مساله نیز امکان پذیر است.

برای مثال، اگر در منطقه ای زندگی می کنید که سطح آلودگی صوتی پایین است، اگر عایق بندی حرارتی انجام دهید، ساختمان شما عایق بندی صوتی هم خواهد شد. همچنین، در صورتی که مناطق معتدل زندگی می کنید، ممکن است با یک عایق بندی صوتی خوب بتوانید از انتقال حرارت نیز تا حدی پیشگیری کنید.

با این حال، انواع عایق های دیگری نیز وجود دارند که تنها در انتقال حرارت یا صوت عملکرد بهینه ای دارند. این مساله کاملا به جنس ماده ای بستگی دارد که عایق از آن ساخته شده است. به این ترتیب، در پاسخ به این سوال که آیا می توان عایق بندی حرارتی و صوتی را تنها با یک ماده انجام داد، می توان گفت بله. موادی وجود دارند که به طور همزمان از انتقال حرارت و صدا جلوگیری می کنند. عایق بندی با این مواد ممکن است هزینه بیشتری در بر داشته باشد؛ اما با توجه به کارایی چند جانبه آن با صرفه تر به نظر می رسد.

برای عایق بندی با انواع عایق به چه نکاتی باید توجه کرد؟

برای عایق بندی با انواع عایق حرارتی و صوتی لازم است بهترین عایق حرارتی و صوتی را انتخاب کنیم. معیارهای مهمی برای انتخاب روش عایق بندی با انواع عایق در محیط های مختلف وجود دارد. در ادامه برخی از معیارهای انتخاب مناسب ترین عایق حرارتی و صوتی را نام می بریم:

• قرار است در نوسازی ساختمان از عایق بندی استفاده کنید یا بازسازی آن؟
• در چه منطقه ای با چه شرایط آب و هوایی زندگی می کنید؟
• بودجه ای که برای عایق بندی ساختمان در نظر گرفته اید چقدر است؟
• هدف از عایق بندی با انواع عایق چیست؟ صوتی، حرارتی، رطوبتی یا آتش سوزی؟
• مصالح به کار برده شده در ساخت محل مورد نظر شما چه بوده است؟

توجه به این موارد برای انتخاب بهترین نوع عایق، تاثیرگذار است. برای مثال، اگر قرار است یک ساختمان جدید بسازید، به راحتی می توانید از هر نوع عایقی استفاده کنید. در حالی که برای عایق بندی یک ساختمان ساخته شده، محدودیت هایی وجود دارد.

عایق بندی با انواع عایق های معدنی چگونه است؟

امروزه عایق بندی با انواع عایق های معدنی در بسیاری از ساختمان ها رایج شده است. عایق های معدنی عبارت اند از:

• عایق پشم سنگ
• عایق پشم سرباره
• عایق پشم شیشه

یکی از رایج ترین عایق های معدنی که به کار برده می شود، عایق پشم سنگ است. این نوع عایق برای هر نوع عایق بندی صوتی، حرارتی و رطوبتی قابل استفاده خواهد بود. مزایای عایق بندی با عایق پشم سنگ به اندازه ای است که در سال های اخیر، جایگزین خوبی برای عایق هایی نظیر فایبرگلاس و پشم شیشه به حساب می آید.

البته عایق های پشم شیشه و پشم سرباره نیز کاربردهای خاص خود را دارند. این که کدام نوع عایق معدنی برای عایق بندی یک ساختمان مفید است، کاملا به نظر کارشناسان و مهندسین و همچنین نوع ساختمان بستگی خواهد داشت.

عایق پشم سنگ چگونه تولید می شود؟

عایق پشم سنگ نوعی عایق معدنی ساخته شده از سنگ های بازالت و سرباره های کوره های فولادی است. برای تولید پشم سنگ لازم است سنگ های آتشفشانی بازالت تحت دمای بالا به حالت مذاب در آیند. در همین حین، سرباره های کوره های فولادی نیز به آن اضافه می گردد. در نهایت، ماده مذاب به دست آمده درون یک محفظه چرخان قرار گرفته و پس از سرد شدن به الیاف پشم سنگ تبدیل می گردند. این نوع عایق به دلیل اینکه تحت دمای بسیار بالایی تولید می شود، مزایای فوق العاده ای برای عایق بندی محیط دارد.

برای اینکه بتوان عایق بندی با انواع عایق پشم سنگ را انجام داد، باید ابتدا آن را به شکل های کاربردی تری تبدیل نمود. برای این کار معمولا از روغن یا رزین در بین لایه های الیاف استفاده می شود. سپس، الیاف را تحت فشار شدید قرار می دهند. انواع پشم سنگ عبارت اند از:

• پشم سنگ تخته ایی

• پشم سنگ فله ای

• پشم سنگ پتویی 

• پشم سنگ لحافی 

• پشم سنگ لوله ایی

هر یک از موارد بالا کاربردهای خاص خود را دارند. برای مثال، در مکان های بسیاری می توانید از پشم سنگ تخته ای استفاده کنید. در واقع، عایق بندی با پشم سنگ تخته ای، رایج ترین نوع عایق بندی است. این در حالی است که برای عایق بندی لوله های موتورخانه ها، می توان از پشم سنگ لوله ای استفاده نمود.

عایق بندی با انواع عایق پشم سنگ چه مزایایی دارد؟

عایق بندی با انواع عایق پشم سنگ برای مکان های مختلف متفاوت است. انواع پشم سنگ ویژگی های متفاوتی دارند که باعث تنوع در کاربرد آن ها می شود. برای مثال، انعطاف پذیری پشم سنگ تخته ای نسبتا کم است؛ در حالی که پشم سنگ فله را در هر نقطه ای می توان استفاده نمود. بنابراین، اگر در ناحیه ای که شکل هندسی خاصی دارد، به عایق بندی صوتی، حرارتی و یا رطوبتی نیاز دارید، می توانید از پشم سنگ فله ای استفاده کنید.

یکی از ویژگی های منحصربفرد عایق های پشم سنگ، مقابله در برابر آتش سوزی است. در اصل، استفاده از پشم سنگ در دیوارها، کف و سقف ساختمان، مانع از انتقال آتش در نواحی مختلف منزل و طبقات ساختمان خواهد شد.

عایق بندی با انواع عایق پشم سنگ هیچ گونه آلودگی محیطی نداشته و به سلامت افراد نیز آسیب نمی زند. این در حالی است که عایق های پشم شیشه می توانند منجر به بروز مشکلات تنفسی در آینده شوند. همچنین، پشم سنگ در دماهای بالا تولید می شود. این نکته باعث از بین رفتن کلیه میکروب ها، قارچ ها و باکتری های آن خواهد شد. بنابراین، از بروز آلودگی های مختلف در محیط پیشگیری خواهد کرد.

از مزیت های مهم عایق بندی با انواع عایق پشم سنگ می توان به عدم تغییر شکل آن در برابر ضربه و فشار اشاره کرد. این مساله باعث می شود تا بتوان از عایق های پشم سنگ تا سالیان طولانی استفاده نمود.

بهترین عایق پشم سنگ چه عایقی است؟

برای عایق بندی با انواع عایق پشم سنگ لازم است معیارهایی را در نظر بگیریم. پیش از این گفتیم که یک عایق خوب باید R-Value بالایی داشته باشد. اما در مورد پشم سنگ باید به یک معیار دیگر نیز توجه نمود. دانسیته پشم سنگ  یکی از مهم ترین پارامترهایی است که در هنگام ساخت آن تعیین می گردد. این ویژگی مشخص می کند که مقدار الیاف پشم سنگ به کار برده شده در واحد حجم آن چقدر است. این مساله به ضخامت پشم سنگ نیز بستگی دارد. بنابراین، در هنگام انتخاب بهترین عایق پشم سنگ باید به ضخامت و دانسیته آن توجه ویژه داشت.

هر چه دانسیته پشم سنگ بالاتر باشد، عایق بندی در برابر صوت، حرارت، رطوبت و آتش سوزی مقاومت بیشتری خواهد داشت. برای عایق بندی با انواع عایق پشم سنگ لازم است یک کارشناس یا مهندس در مورد انتخاب آن ها نظر دهد.